Quản lý sức khỏe tôm nuôi trong ao hiệu quả nhất

Xây dựng trại và ao nuôi tôm

Giữa các ao đầm nên có hệ thống mương dẫn cấp vào và thoát nước ra độc lập. Như vậy giá trị công trình có cao hơn nhưng phù hợp với công tác phòng và trị bệnh cho tôm. Mỗi khi có một ao tôm bị bệnh dễ dàng cách ly không lây nhiễm bệnh cho các ao khác. Nên sử dụng một diện tích nhất định để chứa các chất thải sau mỗi chu kỳ nuôi, ngăn chặn các mầm bệnh lan truyền ra xung quanh. Đối với các khu vực nuôi thâm canh cần phải xây dựng ao chứa diện tích chiếm từ 15 – 20% (có thể tăng lên 50 – 60%) và xử lý nước thải (10 – 15% diện tích).

Quản lý sức khỏe tôm nuôi quyết định năng suất của vụ tôm

Cải tạo ao

Tẩy dọn ao trước khi ương nuôi như tháo cạn, vét bùn, phơi khô (hoặc rửa chua) và khử trùng ao với mục đích: Diệt địch hại và sinh vật là vật nuôi trung gian sinh vật cạnh tranh thức ăn của tôm, cá như các loài cá giữ, cá tạp, giáp xác, côn trùng, nòng nọc, sinh vật đáy… Diệt sinh vật gây bệnh cho tôm, như các giống loài vi sinh vật (vi khuẩn, nấm và các loài ký sinh trùng). Cải tạo chất đáy, làm tăng các muối dinh dưỡng (NH₄⁺, PO₄^3-…), giảm chất độc tích tụ ở đáy ao. Đắp lại lỗ rò rỉ, tránh thất thoát nước trong ao, xóa bỏ nơi ẩn nấp của sinh vật hại tôm.

Dùng nung vôi (CaO) để khử trùng: Nếu đáy ao xì phèn thì phải rửa chua 3 – 5 lần, sau đó bón vôi khắp đáy ao. Dùng vôi nung khử trùng ao không những tiêu diệt được mầm bệnh mà còn có tác dụng cải tạo đáy ao, pH của nước ổn định, làm giàu chất dinh dưỡng trong môi trường nuôi.

Môi trường nuôi

Dùng hệ thống máy quạt nước để tăng cường ôxy hòa tan đặc biệt ở tầng đáy, tạo điều kiện cho vi sinh vật hiếu khí phát triển sẽ làm giảm thiểu lượng khí độc trong ao. Sục khí mạnh sẽ làm khí độc thoát ra khỏi ao, đồng thời gom các chất thải trong ao vào một nơi nhất định, giúp xiphong đáy rút các chất thải ra khỏi ao nuôi tốt hơn. Tháng cuối chu kỳ nuôi thâm canh thường xuyên vớt bọt trên mặt ao.

Vệ sinh môi trường nước thường xuyên bằng vôi tùy theo pH của nước ao. Vôi có tác dụng cung cấp Ca²⁺ cho ao, ổn định pH, khử trùng. Đối với ao nuôi thâm canh tháng cuối chu kỳ nuôi có thể dùng Zeolite dạng bột hoặc dạng hạt để xử lý các độc tố (NH₃, H₂S) có trong nước. Dùng một số hóa dược có tính ôxy hóa mạnh phun vào ao: thuốc tím (KMnO₄) nồng độ 2 – 5 g/m³ để tham gia vào quá trình ôxy hóa các khí độc (NH₃, H₂S) thành các vật chất không độc. Khi nuôi tôm năng suất cao có thể dùng một số chế phẩm sinh học để cải thiện môi trường nuôi tôm.

Chăm sóc quản lý

Hàng ngày nên có chế độ thăm ao theo dõi hoạt động của tôm để kịp thời phát hiện và xử lý ngay không cho bệnh phát triển và kéo dài. Cần quan sát biến đổi chất nước, bổ sung nguồn nước mới đảm bảo đầy đủ ôxy và hạn chế các chất độc. Để tạo môi trường tôm sống sạch sẽ cần dọn sạch cỏ tạp, ngăn chặn và tiêu diệt địch hại, vật nuôi trung gian, vớt bỏ xác sinh vật và tôm chết, các thức ăn thừa, tiêu độc nơi tôm đến ăn để hạn chế sinh vật gây bệnh sinh sản và lưu truyền bệnh. Thức ăn đảm bảo vệ sinh an toàn, tăng sức đề kháng cho tôm nuôi chống lại bệnh tật. Kiểm tra chất lượng con giống (mầm bệnh), bằng những thiết bị công nghệ tiên tiến cho kết quả nhanh và chính xác.

Nguyễn Đức Bình

PGĐ Trung tân Quan trắc Môi trường và Bệnh Thủy sản, Ria1