TĂNG CƯỜNG QUẦN THỂ VI KHUẨN TRONG GIA CẦM

Khoa học ngày càng tiến bộ, nhiều khám phá ngày càng rõ hơn đặc tính sinh học và hệ gien của quần thể vi sinh vật ruột, đặc biệt là vi khuẩn có lợi cho vật chủ trong chăn nuôi và phát triển ngành gia cầm. Hiểu biết đầy đủ về hệ vi khuẩn ruột người chăn nuôi có thể vận dụng khẩu phần và probiotic trong thức ăn chăn nuôi và sản xuất sản phẩm an toàn. 

Sơ lược về hệ vi khuẩn ruột: Ở người, gia cầm và các động vật khác có quần thể vi sinh vật gồm rất nhiều loại khác nhau, sống trong môi trường cạnh tranh nhau dữ dội, đó là ở ruột. Mặc dù nấm, động vật nguyên sinh và virus là những thành phần quan trọng của hệ sinh thái vi khuẩn, nhưng vi khuẩn lại là phần lớn nhất và được biết rõ nhất trong hệ sinh thái này. Đường dạ dày-ruột được biết là môi trường có vi khuẩn đông đúc và thay đổi nhất. Có hơn 10.000 loài vi khuẩn được thấy trong ruột. Quần thể vi khuẩn này sống trong mối quan hệ cộng sinh (cùng có lợi) với vật chủ, đã tiến hóa qua hàng triệu năm để có lợi cho vật chủ và cho cả quần thể vi khuẩn. Điều này có nghĩa là quần thể vi khuẩn điển hình ở ruột không bị “tinh chỉnh” để bảo đảm hiệu quả sản xuất tối đa, sức khỏe vật nuôi hoặc an toàn thực phẩm. Ví dụ, gần 10% năng lượng sử dụng do gia cầm đến từ sự lên men các thực liệu thức ăn do vi khuẩn ruột thực hiện. Quá trình lên men vốn đã không mạnh bởi vì xuất hiện sự thiếu vắng của oxy, nhưng điều kiện kị khí ở ruột lại cho phép vi khuẩn này phân giải nhiều loại thực liệu khác nhau.

Quan tâm hiện nay đến probiotic: Phương pháp probiotic (gồm sự loại trừ cạnh tranh, các sản phẩm probiotic và prebiotic) đã có nhiều quan tâm hơn gần đây. Probiotic sử dụng trên vật nuôi được biết là những vi khuẩn cho ăn trực tiếp và là vi khuẩn đặc trưng hoặc những mẻ cấy của nấm, có thể bao gồm cả những sản phẩm cuối sự lên men. Mục tiêu của probiotic là cung cấp quần thể vi khuẩn để tăng cường hiệu quả sinh trưởng hay sức khỏe vật nuôi. Khi sử dụng probiotic ở gia cầm con mới nở, phương pháp này được gọi là ‘loại trừ cạnh tranh’ và nó thường được dùng để cải thiện tăng trọng và tình trạng năng lượng ở gia cầm sau ấp nở. Nó cũng là phương pháp loại trừ vi khuẩn gây bệnh từ việc chiếm chỗ ở ruột. Điều này cho thấy có thể làm giảm đáng kể vi khuẩn gây bệnh bằng cách thay đổi đột ngột, bắt đầu bằng chuỗi quần thể vi khuẩn để đạt nhanh hơn hệ sinh thái vi khuẩn đông đúc và đa dạng mà có thể cải thiện năng suất sinh trưởng. Prebiotic là trường hợp đặc biệt đang được quan tâm trong cả hai can thiệp khẩu phần và sự tiếp cận probiotic. Prebiotic là những chất nền mà vật chủ không thể tiêu hóa nhưng ở nó vi khuẩn có thể lên men, như các oligosaccharides. Những hợp chất này được lên men do các thành viên chuyên biệt trong quần thể của vi khuẩn, cũng để tạo thuận lợi cho chúng trong sự cạnh tranh dữ dội ở ruột.

PGS TS Bùi Xuân Mến

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Vemedim