Đánh giá việc lót bạt trong ao nuôi tôm

Bạt lót ao tôm bằng HDPE và PVC Ảnh: ST

Vật liệu nhựa đã được sử dụng trong một thời gian dài trong các hồ chứa, đập và ao cho mục đích nông nghiệp; nhưng chỉ trong vài năm qua công nghệ này đã được áp dụng rộng rãi cho nuôi trồng thủy sản.

Vật liệu nhựa thích hợp cho các ao nuôi tôm là HDPE (polyethylene mật độ cao) và poly vinyl chloride (PVC). Khi cả hai HDPE và PVC kết hợp các chất chống tia cực tím, hai vật liệu này có thể chống lại sự suy giảm bởi ánh sáng tia cực tím, cho phép chúng tồn tại trong nhiều năm. Những vật liệu này là linh hoạt và có thể dễ dàng hợp nhất hoặc dán lại với nhau trong quá trình cài đặt. Độ dày khuyến cáo cho lớp lót ao tôm ít nhất là 0,75 mm và nhiều nhà cung cấp lót HDPE và PVC đảm bảo việc sử dụng sản phẩm của họ trong điều kiện bình thường từ 5 đến 10 năm.

Ưu điểm

Việc sử dụng HDPE hay PVC để lót đáy ao nuôi tôm và kè giúp ngăn cản tiếp xúc với đất phèn để tránh pH thấp ở đáy và nước ao nuôi, đặc biệt là trong mùa mưa.

Chất lượng nước ao được quản lý dễ dàng hơn vì không có tác động tiêu cực đến chất lượng nước ao khi tiếp xúc với đất đáy và đê. Đồng thời, nó giúp ngăn chặn hiệu quả sự tương tác giữa đất và nước và ngăn chặn vấn đề độ chua của đất, ngăn chặn sự xâm nhập mặn của các khu vực lân cận và kiểm soát sự thấm nước vào các ao ở những khu vực có mực nước cao.

Ngoài ra, bạt lót cũng giúp rút ngắn thời gian làm sạch và chuẩn bị ao, chỉ cần 4 đến 8 ngày để hoàn thành quá trình so với 30 đến 45 ngày để làm sạch ao đất bình thường và quá trình phơi khô. Do đó, số lượng vụ nuôi mỗi năm có thể được tăng lên để làm cho năng suất ao hàng năm cao hơn. Ngoài ra, thu hoạch có thể hiệu quả hơn trong mùa mưa vì ao lót bạt vẫn có thể được làm sạch. Và không cần dùng đến máy hút bùn sau khi ao đã được lót bạt.

Trong thời gian nuôi, các chất rắn lơ lửng và chất thải khác có thể dễ dàng được loại bỏ bằng dòng chảy trọng lực thông qua cống (thường ở giữa ao), do đó ít chất hữu cơ tích tụ trong ao.

Bạt lót giúp ngăn chặn sự xói mòn của đê do sóng, gió và dòng nước tạo ra. Từ đó, làm giảm chi phí bảo trì và sửa chữa ao. Và các ao lót thường có thể được sục khí mạnh hơn, hỗ trợ mật độ thả và mật độ thả cao hơn trên một đơn vị diện tích.

Bởi vì đáy ao sạch hơn, vào thời điểm thu hoạch tôm ít bị bẩn mang (do bùn hữu cơ tích lũy) và tôm sạch, đẹp sẽ có giá tốt hơn.

Nhược điểm

Quan trọng nhất, chi phí đầu tư ban đầu cho các ao nuôi là cao từ 10.000 – 100.000 USD hoặc hơn tùy thuộc vào loại lót, kích thước của ao và các yếu tố khác. Cần có lao động và thiết bị thủ công đáng kể để vệ sinh và chuẩn bị ao đúng cách trước khi chu kỳ sản xuất tiếp theo có thể tiến hành. Việc sử dụng các thiết bị nặng để làm sạch ao sau khi thu hoạch bị hạn chế do nguy cơ gây hư hỏng lớp lót.

Trong ao lót cũng có thể khó khăn hơn trong việc tạo thức ăn tự nhiên trước khi thả tôm giống. Và trong thời kỳ nuôi tôm, lượng phốt pho tích lũy trong nước ao và các loài thực vật phù du có xu hướng tăng lên. Điều này có thể làm ôxy hòa tan giảm mạnh vào ban đêm và gây hiện tượng tảo tàn dẫn đến thiếu ôxy hòa tan.

Và do tỷ lệ tảo nở hoa cao và các vấn đề liên quan đến sự suy giảm ôxy hòa tan, nên sẽ cần sục khí nhiều hơn và thường xuyên, đặc biệt là trong nửa sau của thời kỳ nuôi.

Yêu cầu trước khi lót bạt ao nuôi

Đối với một ao được lót bạt đúng cách, phải được chuẩn bị tốt để đất mịn và đầm. Các vật liệu sắc nhọn như đá hoặc gốc cây và cành cây cần được loại bỏ trên bề mặt đáy ao và kéo dài dọc theo tất cả nội bộ sườn của kè. Nếu sử dụng một cống trung tâm, nó phải được thiết kế và lắp đặt đúng cách.

Các tấm nhựa nên được lót dọc theo bề mặt nhẵn của đáy ao và đê và phải được cố định trên đỉnh đê bằng cách chôn các mép trong đê trong rãnh 50 cm. Đối với các ao có đáy dưới mực nước bên ngoài hoặc các ao được xây dựng nơi mực nước gần bề mặt đất, một số ống thông gió có thể cần thiết để cho nước từ dưới tấm nhựa thoát ra ngăn bong bóng tạo thành và lớp lót nhựa bị phồng ra.

Nếu có thể – như trong trường hợp các ao mới được xây dựng – hình dạng ao phải được thiết kế để giảm thiểu số lượng tấm lót cần được kết nối (hợp nhất hoặc dán lại với nhau), vì các khu vực chung là phần yếu nhất của lớp lót bằng nhựa. Các tấm bạt lót nên có đủ chồng chéo giữa chúng (khoảng 5 – 6 inch cho mỗi khớp) để chúng có thể được hợp nhất hoặc dán lại với nhau. Cần chú ý đặc biệt đến các khu vực thoát nước và trung tâm nước, vì lớp lót bằng nhựa có thể tiếp xúc với các loại vật liệu khác và dẫn đến các mối nối yếu hơn.

Bích Hòa (Theo GAA)